تحلیلی بر دانش پژوهی فرایند خط مشی عمومی در ایران

از یک سو، دانش پژوهی فرایند خط مشی عمومی در چهار دهۀ گذشته با غنای نظری قابل توجّهی در سطح جهان مواجه شده است و رویکرد چرخۀ مراحل (تعریف مسئله، ارائه پیشنهادیه، تصویب، پیاده سازی، و ارزیابی)، جای خود را به نگاه های نظری جدیدی همچون نظریه تعادل نقطه ای، چهارچوب ائتلاف مدافع، چهارچوب جریانات چندگانه، مدل اشاعه خط مشی، نظریه بازخورد خط مشی، و غیره داده است. از سوی دیگر، سه نوع جریانِ پژوهشی نوظهور در مطالعات فرایند خط مشی گذاری دیده می شود: به کارگیری نگاه های نظری در عرصه ها و خط مشی های مختلف و مقایسه قدرت تبیین کنندگی آنها، مقایسه نگاه های نظری با یکدیگر، و تلفیق و ادغام برای دستیابی به نگاه نظری جامع تر. با این حال، بررسی ها نشان داد که دانش پژوهان فرایند خط مشی گذاری در ایران همچنان در راستای رویکرد منسوخ چرخه مراحل قدم برمی دارند و چندان توجّهی به آزمون، نقد یا پیشبرد نگاه های نظریِ جدید نمی شود. از این رو، توصیه هایی برای بهبود و ارتقای مطالعات فرایند خط مشی در ایران ارائه شده است.